آمارها از درگیری بیش از ۹۴ درصد از پهنه استان خراسان شمالی با معضل خشکسالی در سومین سال پیاپی خبر می‌دهند و بر اثر این خشکسالی سه ساله بسیاری از چشمه‌ها و منابع طبیعی آب در روستاهای استان از بین رفته است.
به گزارش از بجنورد٬ آمارها از درگیری بیش از 94 درصد از پهنه استان خراسان شمالی با معضل خشکسالی در سومین سال پیاپی خبر می‌دهند و بر اثر این خشکسالی سه ساله بسیاری از چشمه‌ها و منابع طبیعی آب در روستاهای استان از بین رفته است.
حدود 94 درصد از پهنه این استان 2 میلیون و 800 هزار هکتاری واقع در شمال شرق کشور درگیر خشکسالی و تحت تاثیر این پدیده است به طوری که بر اساس شاخص اس. پی. آی (ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎرش اﺳﺘﺎﻧﺪارد شده) در بازه زمانی 10 ساله 70 درصد از مساحت استان درگیر خشکسالی شده است. براساس تحلیل شاخص «استاندارد بارش، تبخیر و تعرق» (SPEI) دوره یکساله تا پایان اسفندماه 1401 حدود 94 درصد از مساحت استان درگیر خشکسالی است.
در این مدت 6.6 درصد از مساحت استان با میزان بارندگی نرمال، 30 درصد از مساحت خشکسالی خفیف، 48.2 درصد خشکسالی متوسط، 14.3 درصد با خشکسالی شدید و 0.74 درصد از وسعت استان با خشکسالی بسیار شدید مواجه است.
100 درصد از پهنه شهرستان مانه و سملقان به عنوان قطب کشاورزی و شهرستان گرمه دچار خشکسالی است و این رقم در بجنورد 99.6 درصد است. از ابتدای مهر پارسال تا نیمه فروردین ماه امسال 118.2 میلیمتر باران در استان ثبت شد که این رقم در بلند مدت 158.9 میلیمتر و در مدت مشابه پارسال 102 میلیمتر گزارش شده است.
میانگین بارش استان در این مدت در مقایسه با بلند مدت 25.7 درصد کاهش و در مقایسه با سال گذشته حدود 16 درصد افزایش دارد و بارش یک ساله کامل در استان بیش از 250 میلیمتر است که بر این اساس در سال آبی جاری 47.1 درصد از بارش های استان تامین شده است.
علاوه بر کاهش بارندگی با افزایش درجه حرارت نیز مواجه هستیم که دمای هوا در این مدت به طور میانگین 8.1 درجه سانتیگراد ثبت شد که این رقم در سال قبل 7.4 درجه و در بلند مدت 6.9 درجه سانتیگراد گزارش شده است.
تغییر اقلیم و برداشت آب از سفره‌ها و آبخوان‌های زیرزمینی باعث شده که هشت دشت از مجموع 11 دشت استان در وضعیت نامناسبی از نظر ذخائر آبی قرار گیرد و به همین دلیل هرگونه توسعه بهره‌برداری و برداشت جدید در آنها به منظور تعادل بخشی به منابع آبی ممنوع شده است.
بخش کشاورزی بیشترین مصرف آب در خراسان شمالی را به خود اختصاص داده است و به طوری که سالانه 900 میلیون مترمکعب آب استان در این بخش به مصرف می‌رسد. خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها در استان تغییر الگوی کشت را ضروری کرده است و بسته‌های تشویقی به همراه طرح های تغییر الگوی کشت در این استان اجرایی می‌شود تا کشاورزی این خطه به بهره وری مناسب برسد.
در صورت عدم اصلاح الگوی مصرف و صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی با راه‌های علمی و فنی٬ باید در سال‌های آینده منتظر عواقب جبران ناپذیر خشکسالی‌های طولانی مدت سال‌های اخیر باشیم.
مدیرعامل شرکت آبفای خراسان شمالی در این باره اظهار داشت: بر اثر خشکسالی‌های اخیر 80 درصد از منابع آبی در روستاهای استان دچار آسیب شده است.
وی افزود: در سد بارزوی شیروان 13 میلیون متر مکعب آب وجود دارد که با توجه به شرایط پایداری سد فقط امکان استفاده از 1 میلیون متر مکعب آن فراهم بوده و به این دلیل با مشکل شدیدی مواجه هستیم. از ظرفیت سد اسفراین هم حدود 7 درصد قابل استفاده است و در بجنورد نیز با وضعیت مشابهی روبه‌رو هستیم.
مدیرعامل شرکت آبفای خراسان شمالی گفت: از 837 روستای استان، 712 روستا زیرپوشش خدمات شرکت آبفا هستند و پروژه ایجاد چند مجتمع آبرسانی بزرگ برای حل مشکلات آبی این روستاها توسط دستگاه‌های مختلف در حال اجراست.
رضا نعیمی تصریح کرد: بزرگ‌ترین پروژه مجتنع آبرسانی با قرارگاه امام حسن و رقمی معادل 550 میلیارد تومان در حال اجراست. در این طرح 167 روستا از آب پایدار بهره‌مند می‌شوند.
وی افزود: برای تامین آب این شبکه آبرسانی در شیروان عملیات انتقال آب از 5 حلقه چاه جدید، در اسفراین 6 حلقه در بجنورد عملیات انتقال آب از 10 حلقه چاه در مناطق مختلف با هزینه و اعتبارات سنگین در حال اجراست.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌شمالی نیز با اشاره به میزان بارش‌های اخیر در استان، اظهارکرد: از مهر سال گذشته تا کنون حدود 150 میلیمتر در استان بارش داشتیم که این رقم در سال گذشته 160 میلی متر بوده است.
وی گفت: براساس آمار بلندمدت 30 ساله بارش باران 217 میلیمتر در استان است که پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم برای سال سوم گریبان منطقه را گرفته و اثر آن تصاعدی و ذخایر و تغذیه سال‌های گذشته هم استفاده شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌شمالی افزود: کاهش 30 درصدی بارش باعث کاهش 80 درصدی آورد رودخانه‌های استان شده و جریان پایه رودخانه‌ها بسیار کم شده است.
وی ادامه داد: برخی از رودخانه‌های استان در فصل بهار هم دچار کاهش آبی شده‌اند.
سید عقیل مرتضوی با بیان اینکه در سومین سال خشکسالی سخت استان هستیم، گفت: در سه سال گذشته ورودی سدهای استان کم شده و فقط 22 درصد سدهای استان معادل 50 میلیون متر مکعب دارای آب است این در حالی است که سدهای استان بیش از 220 میلیون متر مکعب گنجایش ذخیره آب را دارند و اولویت ما تامین آب شرب مردم استان است و البته پیشران اقتصادی استان کشاورزی است و باید این موضوع هم لحاظ شود.
وی تصریح کرد: خروجی آب در شیرین دره، بارزو و بیدواز برای کشاورزان با مدیریت انجام شده و از کشاورزان خواستیم کمک کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌شمالی در تشریح وضعیت سه سد بزرگ استان گفت: در شیرین دره 25 میلیون متر مکعب، بارزو 11 میلیون متر مکعب و در اسفراین کمتر از 4 میلیون متر مکعب ذخیره آب داریم و می‌توان گفت که بارش‌های اخیر منجر به بروز سیلاب در سدها نشده است.
انتهای پیام/311/.