شرایط تیم اردوغان برای تصمیم گیری در مورد عضویت سوئد و فنلاند، سخت و پیچیده شده است.
به گزارش گروه بین الملل ، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه در حالی به مادرید می رود که مشخص نیست پاسخ نهایی او به سران ناتو چه خواهد بود.
رجب طیب اردوغان، پیش از سفربه مادرید جهت شرکت در اجلاس سران پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در فرودگاه و در جمع خبرنگاران گفت: «صبح امروز با بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفت‌وگو کردم. وی خواستار دیدار دوجانبه در حاشیه اجلاس ناتو است و من هم از این درخواست استقبال کردم.»
اردوغان در خصوص عضویت سوئد و فنلاند در ناتو گفت:«اگر قرار باشد سوئد و فنلاند به عضویت ناتو درآیند، باید نگرانی‌های امنیتی ترکیه، به‌عنوان عضو 70 ساله این سازمان را نیز مدنظر قرار دهند. درخواست عضویت سوئد و فنلاند در ناتو را در نشست چهارجانبه مورد ارزیابی قرار خواهیم داد؛ وعده‌های پوچ نمی‌خواهیم، ما خواستار مشاهده نتیجه هستیم».
خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه اعلام کرده که یکی از مهمترین دستورات جلسه سران ناتو در مادرید، بررسی مواضع ترکیه در مورد همراهی با ناتو خواهد بود. در همین حال، ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه، به تندی موضع گرفته و اعلام کرده که اروپایی ها به شرایط اعلام شده از سوی آنکارا، اعتنای چندانی نکرده اند و در نتیجه، قرار نیست ارتش ترکیه، بهای تامین امنیت کشورهایی را پرداخت کند که به متفق خود بی توجهی می کنند.
قرار است علاوه بر نشست سران کشورهای عضو ناتو، یک جلسه حاشیه ای هم برگزار شود و در آن جلسه، اردوغان با سران فنلاند و سوئد، چانه زنی کند.
امتیازگیری یا وتو؟ مساله این است
مکانیسم تصمیم گیری در پیمان نظامی ناتو، نه اکثریت آرا بلکه اتفاق آراء یا اجماع نظر کامل است. در نتیجه حتی مخالفت یک عضو، می تواند اهمیت همفکری کل اعضای دیگر را خنثی کند. به همین خاطر است که ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو در دو ماه اخیر، بارها بر این تاکید کرده که کسب رضایت ترکیه برای ناتو اهمیت حیاتی دارد.
اعضای پیمان نظمی ناتو منتظرند تا اردوغان به طور رسمی تصمیم خود را درباره عضویت فنلاند و سوئد در این پیمان، اعلام کند. آیا اردوغان همچنان که قبلاً تهدید کرده، مشارکت این دو کشور اروپایی را وتو می کند یا تلاش می کند با کسب برخی امتیازات، از وتو صرف نظر کرده و موافقت خود را اعلام کند؟
برای پاسخ دادن به این دو پرسش مهم، باید به خاطر بیاوریم که اردوغان، گزینه های فراوانی در اختیار ندارد و شرایط برای او تغییر کرده است. در نتیجه باید مجموعه سناریوها و گزینه های محدود اردوغان را بررسی کنیم و به این بیندیشیم که او حالا، رهبر قدرتمند سابق نیست و کشورش در بحران اقتصادی فرو رفته است.
علاوه بر این، به اندازه کافی با غرب مشکل و اختلاف نظر دارد و قد علم کردن در برابر آمریکا و اروپا، برای اردوغانی که به تازگی، با گشاده دستی تمام، امتیازات فراوانی به عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی داده، چندان سهل و آسان نیست.
آیا شرایط به نفع ترکیه است؟
مواضع آمریکا و کشورهای اروپایی نشان می دهد که متفقین غربی تهدیدات رئیس جمهور ترکیه را جدی نگرفته اند و شرایط تیم اردوغان برای تصمیم گیری در مورد عضویت سوئد و فنلاند، سخت و پیچیده شده است.
ابراهیم کالن دست راست اردوغان به مدت چندین روز در برلین و بروکسل، با سران برخی کشورهای اروپایی صحبت کرده و علاوه بر این، با مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم مذاکره کرده است.
اما شواهد نشان می دهد که کالن، امتیاز خاصی نگرفته و هر بار که در برابر دوربین شبکه های تلویزیونی حضور یافته، همان حرف های پیشین خود را تکرار کرده و گفته است: پ.ک.ک یک گروه تروریستی است و در شرایطی که سوئد و فنلاند، به لانه این گروه تبدیل شده، ما نمی توانیم موافقت کنیم. لازم است دوستان اروپایی حساسیت های امنیتی ما را درک کنند.
آمریکا و اروپا اصرار دارند که در شرایط فعلی، ترکیه هیچ بهانه ای نگیرد و با عضویت سوئد و فنلاند موافقت کند. به زعم آنها، فعلاً مقابله با روسیه، بسیار مهمتر از حضور برخی از سران پ.ک.ک در این دو کشور است. اما استدلال اردوغان این است: هفتاد سال در ناتو عضو بوده ایم و اگر حالا نتوانیم امتیازی کسب کنیم، پس این عضویت به چه دردی می خورد؟
لیست بلندبالا
مقامات سیاسی و امنیتی ترکیه اعلام کرده اند که لیستی از مسئولین مهم پ.ک.ک را به مقامات استکهلم و هلسینکی داده و از آنها خواسته اند که این افراد را تحویل آنکارا دهند.
روزنامه حریت از روزنامه های تحت امر حزب حاکم ترکیه لیست افراد مزبور را با عکس منتشر کرده و اعلام شده که این افراد باید به ترکیه تحول داده شوند. نکته جالب توجه این است که در لیست مزبور، تعداد سران فراری شبکه فتح الله گولن، بسیار بیشتر از اعضای پ.ک.ک است.
لازم به ذکر است که اسم اختصاری PYD در ادبیات رسانه ای و سیاسی ترکیه دو معادل دارد: یکی از آنها حزب دموکراتیک کردهای سوریه است و دیگری، ساختار دولت موازی.
در واقع اعضای شبکه گولن، در عین حال، عضو ساختار دولت پنهان یا دولت موازی نیز هستند. اما یک نکته امنیتی ظریفی در این ماجرا وجود دارد. با آن که سوئد و فنلاند، همچون آمریکا و اتحادیه اروپا، پ.ک.ک را یک گروه تروریستی می دانند، اما در مورد شبکه گولن چنین دیدگاهی ندارند و از آنجایی که اردوغان نیز می داند اصرار بر تحویل مقامات گولن، جنبه سیاسی موجهی ندارد، صرفاً روی نام اعضای پ.ک.ک مانور می دهد.
دیروز نخست وزیر سوئد اعلام کرد که دولت سوئد، پ.ک.ک را یک گروه تروریستی می داند و حساسیت های امنیتی ترکیه را نیز درک می کند. اما این سخنان در حالی بیان شده که همین یک هفته پیش، اعضای پ.ک.ک در استکهلم، یوتوبوری و دو شهر دیگر، چند مراسم خیابانی برگزار کرده و در حالی که عکس های بزرگی از عبدالله اوجالان (رهبر زندانی پ.ک.ک) در دست داشتند، علیه ترکیه و اردوغان شعار سر دادند.
آیا درخواست ترکیه قابل اجرا است؟
مهمترین سوالات در مورد اعتراض ترکیه به فعالیت های پ.ک.ک در سوئد، این ها هستند: 1.آیا اصولاً پ.ک.ک حضور ملموسی در سوئد دارد؟
2.آیا درخواست ترکیه در مورد تحویل دادن اعضای پ.ک.ک، شدنی و قابل اجرا است؟
در مورد سوال نخست باید گفت: بدون شک، سوئد، پس از آلمان، دومین کانون مهم فعالیت های پ.ک.ک در اروپا است و این گروه تروریستی، سالانه در این کشور، مبالغ کلانی جمع می کند و بخش مهمی از سازماندهی های خود را در سوئد انجام می دهد.
اما در پاسخ به سوال دوم باید گفت: بر اساس معیارهای حقوقی اتحادیه اروپا، درخواست ترکیه قابل اجرا نیست و سوئد نمی تواند فراری های شبکه گولن و اعضای پ.ک.ک را به آنکارا تحویل دهد. اما می تواند آنان را بیرون کند و یا قوانین سفت و سختی برای فعالیت های پ.ک.ک در نظر بگیرد.
در بخش آتی این گزارش، به رویکرد آمریکا در مورد مخالفت ترکیه با عضویت سوئد و فنلاند در پیمان ناتو و سناریوهای احتمالی خواهیم پرداخت.
ادامه دارد....
انتهای پیام/